Pierwsza pomoc – czym jest?

Pierwsza pomoc to zespół czynności, które są wykonywane w momencie sytuacji zagrożenia życia, czyli gdy mamy do czynienia z wypadkiem, urazem lub nagłym atakiem choroby. Czynności wykonywane są w celu ochrony życia lub zdrowia osoby poszkodowanej i zminimalizowania niekorzystnych następstw, do momentu przyjazdu wykwalifikowanej pomocy medycznej, czyli przed przejęciem przez zespół ratownictwa medycznego i przewiezieniem osoby poszkodowanej do szpitala.

Jakie są rodzaje pierwszej pomocy?

Wyróżniamy takie rodzaje pierwszej pomocy jak:

– pierwsza pomoc przedmedyczna, która udzielana jest przez osoby znajdujące się na miejscu zdarzenia (bez przeszkolenia medycznego) i wykonujące zespół czynności ratunkowych w momencie zagrożenia życia lub zdrowia.

– kwalifikowana pierwsza pomoc, która prowadzona jest przez zespół ratowników (ratownicy KPP – Kwalifikowanej Pierwszej Pomocy kończą specjalny kurs pierwszej pomocy i państwowy egzamin z wynikiem pozytywnym), którzy wyposażeni są w specjalistyczny sprzęt w ramach wykonywanej pierwszej pomocy, czyli każdego przypadku możliwego zagrożenia życia lub zdrowia, którego byli świadkiem, korzystają oni z zakresu uprawnień zawartych w Art. 14 ustawy o państwowym ratownictwie medycznym, takie szkolenie z pierwszej pomocy posiadają zastępy straży pożarnej, funkcjonariusze policji i wszystkie pozostałe służby mundurowe.

– medyczne czynności ratunkowe, które są wykonywane przez wykwalifikowany personel medyczny, czyli lekarza, ratownika medycznego lub pielęgniarkę, pielęgniarza w momencie interwencji zespołu ratownictwa medycznego, lotniczego pogotowia ratunkowego lub w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym, medyczne czynności ratownicze wykonywane są w zakresie określonym przez ustawę o państwowym ratownictwie medycznym.

Zasady udzielania pierwszej pomocy

Stan nagłego zagrożenia życia wymaga od nas szybkiej reakcji. Pierwsze co należy zrobić, to ocenić nasze bezpieczeństwo i bezpieczeństwo osoby poszkodowanej. Jeżeli jest bezpiecznie, można przystąpić do udzielania pierwszej pomocy. Warto zawsze zabezpieczyć miejsce zdarzenia np. jeżeli doszło do wypadku samochodowego, wyjąć trójkąt odblaskowy i założyć kamizelkę odblaskową. Następnie należy sprawdzić stan osoby poszkodowanej, czyli podstawowe funkcje życiowe: oddech, stan świadomości i zlokalizować odniesione urazy. Podczas udzielania pierwszej pomocy warto założyć przed oceną stanu osoby poszkodowanej (zanim ją dotkniemy) rękawiczki lateksowe bądź nitrylowe, aby uchroniły nas przed potencjalnym nabyciem choroby infekcyjnej podczas udzielania pierwszej pomocy. Następny krok to wezwanie zespołu ratownictwa medycznego, lub innych specjalistycznych służb ratowniczych. Do momentu przyjazdu zespołu ratownictwa medycznego, jeżeli poszkodowany jest nieprzytomny i nie oddycha, należy prowadzić resuscytację krążeniowo-oddechową. Jeżeli występują krwotoki należy je zatamować przed przystąpieniem do RKO (resuscytacja krążeniowo-oddechowa). W momencie kiedy poszkodowany jest nieprzytomny, ale oddycha należy ułożyć go w pozycji bocznej ustalonej, czyli w pozycji bezpiecznej i sprawdzać czy nadal oddycha.

Resuscytacja krążeniowo–oddechowa, czyli RKO w czasie udzielania pierwszej pomocy

Pierwsza pomoc to także resuscytacja krążeniowo-oddechowa – działania, które mają na celu poprzez uciskanie klatki piersiowej i prowadzenie oddechów ratowniczych, podtrzymanie krążenia krwi oraz zapewnienie odpowiedniego natlenienia u osoby u której doszło do nagłego zatrzymania krążenia – stan zagrożenia życia. Przystępujemy do RKO w momencie kiedy po udrożnieniu dróg oddechowych, nie obserwujemy co najmniej dwóch prawidłowych oddechów w ciągu 10 sekund. W tym momencie należy niezwłocznie przejść do prowadzenia resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa to nie tylko uciśnięcia klatki piersiowej, ale także oddechy ratownicze. Wykonujemy je tylko wtedy, kiedy jesteśmy do tego przygotowani. Oznacza to, ze posiadamy zabezpieczenie w postaci maseczki do prowadzenia wentylacji i potrafimy wykonywać oddechy ratownicze. W innym przypadku możemy odstąpić od ich wykonywania i zająć się uciskaniem klatki piersiowej aż do momentu przejęcia osoby poszkodowanej przez zespół ratownictwa medycznego. Nigdy nie przerywamy resuscytacji, gdy widzimy nadjeżdżająca karetkę pogotowia. Kończymy RKO w momencie, kiedy podejdzie do nas osoba z zespołu ratownictwa medycznego i powie, że przejmuje poszkodowanego lub w momencie gdy u poszkodowanego pojawią się oznaki krążenia albo zabraknie nam sił. Pierwsza pomoc jest wyczerpująca, dlatego warto zawsze wybrać jedną, konkretną osobę, która nam pomoże i będzie z nami wymiennie wykonywać uciśnięcia klatki piersiowej.

Pierwsza pomoc – RKO u dorosłych

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u osób dorosłych, to stosunek uciśnięć klatki piersiowej do oddechów ratowniczych, który wynosi 30:2. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa również ma swoje zasady. Uciśnięcia wykonujemy, układając ręce na środku klatki piersiowej. Najważniejsze przy wykonywaniu uciśnięć to pamiętać o jej relaksacji 1:1, prawidłowej głębokości uciśnięć na głębokość 5-6 cm i częstotliwości, która wynosi 100-120/minutę.

Pierwsza pomoc – RKO u dzieci

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u dzieci i niemowląt, wygląda inaczej niż u osób dorosłych. RKO rozpoczynamy od wykonania 5 oddechów ratowniczych, a sekwencja następnych uciśnięć klatki piersiowej i oddechów wynosi 15:2. U niemowlaka uciśnięcia wykonujemy metodą kciuków, a u większego dziecka nasadą jednej dłoni – w innym przypadku możemy im zrobić krzywdę. Oddechy ratownicze również muszą być o mniejszej objętości, ponieważ płuca dziecka są mniejsze niż u osoby dorosłej. Każda pierwsza pomoc to indywidualny przypadek.

Czy jesteśmy zobowiązani do udzielenia pierwszej pomocy?

Oczywiście, że tak! Pierwsza pomoc regulowana jest przez prawo, także mamy obowiązek udzielania pierwszej pomocy. W Polsce konsekwencje prawne za zaniechanie takiej pomocy w przypadku stanu zagrożenia życia przewiduje art. 162 Kodeksu karnego:

• 1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
• 2. Nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej.

Zapraszamy na kurs pierwszej pomocy na którym nauczymy Was jak prawidłowo udzielać pierwszej pomocy